IJzerinname, hoe supplementen en methoden worden gebruikt om te verhogen of te verlagen
Wat is ijzertekort?
Een verlaagd gehalte aan hemoglobine in de rode bloedcellen van de mens leidt tot een aandoening die bloedarmoede wordt genoemd. Hemoglobine is het eiwit in de rode bloedcellen dat verantwoordelijk is voor het transport van zuurstof naar de weefsels van het menselijk lichaam. De meest voorkomende vorm van bloedarmoede staat bekend als bloedarmoede door ijzertekort en treedt op wanneer het lichaam niet voldoende ijzer bevat om hemoglobine aan te maken, wat tot ernstige problemen leidt.
IJzertekort is een aandoening die optreedt bij een tekort aan ijzer in het lichaam. IJzer is een mineraal dat essentieel is voor de productie van hemoglobine, een eiwit dat zuurstof vervoert in het bloed. Als er niet genoeg ijzer is, kan het lichaam niet genoeg hemoglobine produceren, wat leidt tot bloedarmoede.
Deze aandoening kan verschillende symptomen veroorzaken, zoals vermoeidheid, zwakte en een bleke huid. IJzertekort wordt meestal veroorzaakt door een tekort aan ijzer in de voeding, slechte opname van ijzer door het lichaam of bloedverlies. De beste behandeling voor bloedarmoede door ijzertekort bestaat meestal uit het verhogen van de ijzerinname door veranderingen in de voeding of ijzersupplementen en het corrigeren van onderliggende oorzaken.
Zonder de oorzaak te kennen, is het mogelijk dat je gedurende een aantal jaren symptomen ervaart. Verlies van ijzer in het bloed als gevolg van zware menstruatie of zwangerschap bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd kan een veel voorkomende oorzaak zijn van bloedarmoede door ijzertekort. Bloedarmoede door ijzertekort wordt ook veroorzaakt door bepaalde darmziekten die het vermogen van het menselijk lichaam om ijzer op te nemen aantasten of een slecht dieet.

Belangrijkste redenen van ijzertekort
IJzertekort is een veel voorkomende aandoening die optreedt als het lichaam niet genoeg ijzer heeft. Er zijn verschillende redenen waarom iemand een ijzertekort kan ontwikkelen, waaronder:
- Bloedverlies: Bloedverlies door menstruatie, bevalling, verwondingen, operaties of inwendige bloedingen kan leiden tot bloedarmoede door ijzertekort.
- Slechte voeding: Een dieet met weinig ijzer kan na verloop van tijd leiden tot een ijzertekort. Voedingsmiddelen met veel ijzer zijn onder andere rood vlees, gevogelte, vis, bonen, linzen, tofu, verrijkte ontbijtgranen en donkergroene bladgroenten.
- Malabsorptie: Bepaalde medische aandoeningen, zoals coeliakie of inflammatoire darmziekten, kunnen het vermogen van het lichaam om ijzer uit de voeding op te nemen verstoren.
- Snelle groei: Zuigelingen en kinderen tijdens perioden van snelle groei, zoals tijdens de baby- en puberteit, hebben een verhoogde behoefte aan ijzer en kunnen een ijzertekort ontwikkelen.
- Zwangerschap: Zwangere vrouwen hebben meer ijzer nodig om de groei van de foetus te ondersteunen en kunnen een ijzertekort ontwikkelen als hun voeding of ijzervoorraden onvoldoende zijn.
- Chronische ziekte: Chronische ziekten, zoals nieraandoeningen of kanker, kunnen de behoefte van het lichaam aan ijzer vergroten of het vermogen om ijzer uit de voeding op te nemen verstoren.
Het is belangrijk om een ijzertekort te diagnosticeren en te behandelen, omdat het tot gezondheidsproblemen kan leiden en het algehele welzijn kan beïnvloeden als het onbehandeld blijft.
Een korte introductie van ijzerbisglycinaat
IJzer Bisglycinaat is een supplement dat over het algemeen wordt geleverd in de vorm van ijzer in chelaatvorm. IJzerbisglycinaat wordt gevormd door de reactie van twee aminozuurglycinemoleculen met ijzer door een covalente binding in een proces dat chelatie wordt genoemd.
- Vanwege de minder bijwerkingen in het maagdarmkanaal wordt van ijzerbisglycinaat-chelaat (FeBC) beweerd dat het de therapietrouw van de patiënt verbetert. In vergelijking met de conventioneel gebruikte ijzerzouten zou ijzerbisglycinaatchelaat (FeBC) een beter effect hebben op de verbetering van de hemoglobineconcentratie, opslag en ijzerabsorptie.
- IJzerbisglycinaat wordt gevormd door een covalente binding. Vergeleken met andere ijzerzouten worden het hemoglobinegehalte en de opslag van ijzer verbeterd en wordt ijzer beter geabsorbeerd door het gebruik van ijzerbisglycinaat. Door de farmacologische eigenschappen van ijzerbisglycinaat-chelaat (FeBC) is de biologische beschikbaarheid hoger dan die van andere ijzerzouten.
- Het tolerantieniveau van ijzerbisglycinaat-chelaat (FeBC) is hoger dan dat van andere ijzerzouten, omdat de kans op bijwerkingen in het maagdarmkanaal kleiner is vanwege de hoge biologische beschikbaarheid.
- Tijdens de zwangerschap heeft de consumptie van Iron Bisglycinate Chelate (FeBC) gedurende 8 weken een stijging van het hemoglobinegehalte in het lichaam van de patiënt aangetoond.
- Bij de consumptie van ijzerbisglycinaat-chelaat (FeBC) door vrouwen hebben de indices, waaronder serumferritine, ook een significante stijging laten zien. De gerandomiseerde klinische onderzoeken tonen aan dat ijzerglycinesulfaat een groter nadelig effect heeft in vergelijking met ijzerbisglycinaat-chelaat (FeBC) wat betreft goede therapietrouw, werkzaamheid en betere tolerantie.
Een te hoog ijzergehalte in menselijk bloed en de gevolgen daarvan
Het menselijk lichaam neemt te veel ijzer op uit de voeding, wat een ziekte kan veroorzaken die bekend staat als erfelijke hemochromatose. Vooral opgeslagen in de alvleesklier, het hart en de lever, kunnen enkele levensbedreigende aandoeningen ontstaan zoals diabetes, hartproblemen en leveraandoeningen die het gevolg kunnen zijn van een teveel aan ijzer in het menselijk lichaam.
Hoewel een minderheid van de mensen de genen heeft die hemochromatose veroorzaken en ernstige problemen ontwikkelen, wordt het over het algemeen geërfd.
De symptomen en verschijnselen van erfelijke hemochromatose treden meestal halverwege het leven op. De behandeling die wordt gebruikt om het teveel aan ijzer te reguleren bestaat uit het verwijderen van bloed uit het menselijk lichaam. Deze behandeling leidt tot de vermindering van rode bloedcellen, die de opslagplaats zijn van het grootste deel van het ijzergehalte in het menselijk bloed.
Symptomen van een teveel aan ijzer in het menselijk lichaam
Geheugenmist, grijze of bronskleurige huid, leverfalen, hartfalen, impotentie, verlies van zin in seks, diabetes, zwakte, vermoeidheid, buikpijn en gewrichtspijn zijn enkele van de symptomen en tekenen van erfelijke hemochromatose.
De tekenen en symptomen van andere veel voorkomende aandoeningen overlappen met de symptomen van hemochromatose in een vroeg stadium. De meerderheid van de bevolking ervaart pas op latere leeftijd symptomen en wetenschap van hemochromatose, meestal 60 jaar voor vrouwen en 40 jaar voor mannen. Hemochromatose, dat erfelijk van aard is, is bij de meeste mensen echter al bij de geboorte aanwezig.
Diagnose van hemochromatose:
Hemochromatose is een genetische aandoening die ervoor zorgt dat het lichaam te grote hoeveelheden ijzer absorbeert en opslaat. Dit kan leiden tot ijzeroverbelasting en de ophoping van overtollig ijzer in verschillende organen, waaronder de lever, het hart en de alvleesklier, wat kan resulteren in een reeks ernstige gezondheidsproblemen.
De diagnose van hemochromatose omvat meestal verschillende stappen, waaronder:
Medische voorgeschiedenis: Je arts zal vragen naar je symptomen en medische voorgeschiedenis, inclusief een eventuele familiegeschiedenis van hemochromatose.
Bloedonderzoek: Bloedonderzoek, zoals een compleet bloedbeeld (CBC) en serumijzeronderzoek, kan helpen bepalen of je ijzeroverbelasting hebt.
Leverfunctietesten: Verhoogde leverenzymwaarden kunnen wijzen op leverschade door ijzeroverbelasting.
Genetische test: Een genetische test kan de aanwezigheid van de HFE-genmutatie bevestigen, die geassocieerd wordt met de meest voorkomende vorm van hemochromatose.
Beeldvormende onderzoeken: Beeldvormende onderzoeken, zoals MRI- of CT-scans van de lever, kunnen helpen bij het beoordelen van de mate van ijzeroverbelasting in de lever.
Het is belangrijk om te weten dat niet alle mensen met hemochromatose symptomen ervaren, dus ze kunnen zich er niet van bewust zijn dat ze de aandoening hebben. Regelmatig bloedonderzoek en controle kunnen helpen om ijzeroverbelasting op te sporen en complicaties te voorkomen.
Zelfs als het ijzergehalte in het bloed na een paar weken weer normaal is, is het voor het herstel van het ijzergehalte in het beenmerg belangrijk om het supplement nog minstens 6 maanden consequent in te nemen. Voordat je stopt met het innemen van ijzersupplementen is overleg met de arts nodig.
Na het bereiken van een bepaalde drempelwaarde wat betreft het hemoglobinegehalte wordt bij volwassenen ijzertekort en bloedarmoede vastgesteld. Tenzij dat gebeurt, wordt bloedarmoede door ijzertekort niet vermoed. Bij vrouwen wordt een waarde van minder dan 12,0 gm/dl en bij volwassen mannen een waarde van minder dan 13,5 gm/dl beschouwd als de diagnose bloedarmoede door ijzertekort.
Zwangerschap, chronisch bloedverlies en een tekort aan ijzer in de voeding zijn de meest voorkomende oorzaken van een ijzertekort. Het onvermogen om ijzer uit de voeding op te nemen kan ook leiden tot ijzertekort. In dat geval moeten ijzerinjecties worden toegediend als de orale methoden niet meer werken. Meestal wordt een ijzertekort echter behandeld met ijzersupplementen of door een dieet met ijzerrijk voedsel.
Er werd een onderzoek gedaan om de effecten en verdraagbaarheid van ijzerbisglycinaat-chelaat en ijzersulfaat te vergelijken. Aan beide groepen werd een vergelijkbare dosis van 50 mg ijzerbisglycinaat-chelaat en ijzersulfaat gegeven. De bijwerkingen van ijzersulfaat bleken 37% te zijn in vergelijking met de mindere 21% in dat van ijzerbisglycinaat-chelaat. Iron Bisglycinate Chelate (FeBC) kan dus beschouwd worden als een beter alternatief dan ijzersulfaat.
Het nemen van ijzersupplementen die intraveneus zijn toegediend of het oraal innemen van ijzer samen met vitamine C-supplementen is vaak de snelste manier om de ijzervoorraden aan te vullen in het lichaam van iemand die gediagnosticeerd is met bloedarmoede door ijzertekort. De rode bloedcellen zijn verantwoordelijk voor het opnemen en vervoeren van zuurstof naar de weefsels en organen van het lichaam, waarvoor de aanmaak van hemoglobine in de rode bloedcellen nodig is, veroorzaakt door de aanwezigheid van ijzervoorraden in het menselijk lichaam.
Er is een positief effect waargenomen op het verhogen van de ferritineconcentratie bij schoolkinderen met een laag ijzergehalte na suppletie met 30 mg elementair ijzer per dag in de vorm van ijzerbisglycinaat-chelaat of ijzersulfaat gedurende 90 dagen. De effecten hielden aan tot 6 maanden na de suppletie.
Het aanvullen van de ijzerreserves in iemands lichaam bij wie een ijzertekort is vastgesteld, gaat niet van de ene op de andere dag. Het aanvullen van de ijzerreserves van het lichaam kan enkele maanden duren omdat het een geleidelijk proces is. De verbetering in de gezondheid van de patiënt kan echter al binnen een week worden waargenomen nadat met de ijzersuppletie is begonnen. Het meten van de ijzervoorraad in het lichaam moet gebeuren met een bloedtest die wordt uitgevoerd onder toezicht en op advies van een arts of een medisch deskundige.